Με τον γενικό όρο αναισθησία εννοούμε την κατάσταση κατά την οποία εξασφαλίζεται η απώλεια συνείδησης, η αναλγησία και η ακινησία του ασθενή, προκειμένου να γίνει μία χειρουργική πράξη. Υπεύθυνος γι’ αυτήν είναι ο αναισθησιολόγος διαμέσου της χορήγησης φαρμακευτικών παραγόντων και της ταυτόχρονης παρακολούθησης των ζωτικών λειτουργιών του ασθενή (αναπνευστικής, καρδιολογικής, νευρολογικής, κ.ά.).

Η αναισθησία τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει άλματα όσον αφορά στην ασφάλεια του ασθενή, με τεράστια μείωση του περιεγχειρητικού κινδύνου των επιπλοκών που συνέβαιναν τις προηγούμενες δεκαετίες. Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας, η πιθανότητα περιεγχειρητικού θανάτου που οφείλεται άμεσα στην αναισθησία σε υγιείς ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργείο, είναι κάτω από 0,001%. Συνεπώς, η φοβία των ασθενών σχετικά με την αναισθησία είναι συχνά αδικαιολόγητη.

Αναισθησία σε επεμβάσεις φλεβικής ανεπάρκειας (Laser Σαφηνούς – Κιρσών)

Η αναισθησία στις επεμβάσεις αυτές είναι ενδοφλέβια καταστολή (μέθη) ή γενική αναισθησία, αναλόγως με την εκάστοτε περίσταση. Η επιλογή της μεθόδου γίνεται από τον αναισθησιολόγο σε συνεργασία με τον χειρουργό, με σκοπό τη μέγιστη δυνατή άνεση του ασθενή, την ασφάλειά του κατά τη διάρκεια της επέμβασης και τη διευκόλυνση του χειρουργού στους χειρισμούς του. Και οι δύο μέθοδοι γίνονται με ενδοφλέβια χορήγηση αναισθητικών σε τέτοιες δόσεις, έτσι ώστε ο ασθενής να μην πονάει κατά την επέμβαση, να μην κάνει ακούσιες κινήσεις που δυσχεραίνουν το έργο του χειρουργού και να έχει γρήγορη ανάνηψη-αφύπνιση.

Η επήρεια των φαρμάκων και στις δύο μεθόδους είναι μικρή και οι ασθενείς μία ώρα μετά την επέμβαση κινητοποιούνται στην κλινική και 2-3 ώρες μετά μπορούν να πάρουν εξιτήριο. Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες των αναισθητικών φαρμάκων μπορεί να είναι ελαφρά ζάλη, ναυτία ή πονόλαιμος, συμπτώματα τα οποία υποχωρούν μόνα τους τις επόμενες ώρες της επέμβασης και δεν εμπνέουν ανησυχία.

Αναισθησία σε μείζονες αγγειοχειρουργικές επεμβάσεις (Καρωτίδες, Ανεύρυσμα Αορτής, Αγγειοπλαστικές, Αγγειακές Παρακάμψεις – Bypass, Ακρωτηριασμοί)

Η αναισθησία στις επεμβάσεις αυτές είναι κατά κύριο λόγο γενική και σπανιότερα περιοχική (ραχιαία-επισκληρίδιος). Ο περιεγχειρητικός κίνδυνος για επιπλοκές (αναπνευστικές, καρδιολογικές, νευρολογικές) είναι σαφώς μεγαλύτερος σε σχέση με άλλες επεμβάσεις μικρότερης βαρύτητας (καρδιολογικός κίνδυνος πάνω από 5%).

Αυτό συμβαίνει αφενός λόγω της φύσεως των επεμβάσεων αυτών (είναι πολύπλοκες, δύσκολες τεχνικά, αφορούν κρίσιμα όργανα του σώματος) και αφετέρου, διότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτές είναι ήδη επιβαρυμένοι με προβλήματα υγείας (καρδιολογικά νοσήματα, αναπνευστικά, διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια, κ.ά.). Γι’ αυτό το λόγο, πριν την κάθε επέμβαση γίνεται λεπτομερής προεγχειρητικός έλεγχος (αιματολογικός, καρδιολογικός, κ.ά.) προκειμένου ο ασθενής να βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση και να σχεδιαστεί το πλάνο της επέμβασης από τον χειρουργό και τον αναισθησιολόγο. Πιθανόν να χρειαστεί κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή και μετά από αυτήν μετάγγιση αίματος ή παραγώγων, ενώ χορηγείται πλήρης αντιβιοτική προφύλαξη, βάσει των κατευθυντήριων γραμμών για την αποφυγή οποιασδήποτε λοίμωξης.

Μετεγχειρητικά γίνεται παρακολούθηση της κλινικής πορείας του ασθενή από τον χειρουργό και τον αναισθησιολόγο και χαράσσεται το πλάνο της αποθεραπείας. Σπάνια, αν η μετεγχειρητική εικόνα του ασθενή είναι πολύ επιβαρυμένη, μπορεί να κριθεί η παραμονή του σε μονάδα αυξημένης φροντίδας για το πρώτο 24ωρο. Η συνήθης παραμονή των ασθενών στην κλινική είναι για τις επεμβάσεις καρωτίδων, ανευρυσμάτων και αγγειοπλαστικής 1-2 ημέρες, ενώ για τις επεμβάσεις παράκαμψης (bypass) και τους ακρωτηριασμούς 2-4 ημέρες.

Ανδρέας Φάσσαρης
Υπεύθυνος Αναισθησιολόγος Αγγειοχειρουργικού Κέντρου